کلاه ایمنی یا هلمت چیست و چه کاربردی دارد؟

در گذشته، کلاه ایمنی ابزاری بود که فقط تا حدی سر را می پوشاند و از آن در برابر صدمات و حوادث محافظت می کرد و همینطور، اغلب سربازان از این نوع تجهیزات حفاظت فردی استفاده می کردند اما امروزه از این ابزار ایمنی برای فعالیت های فنی، ساختمانی، برقی و گاهاً ورزشی و تفریحی نیز استفاده می شود.

به عنوان یک مثال، در حوزه ورزشی، تفریحی، در مسابقات اسب سواری، فوتبال آمریکایی، هاکی روی یخ، بیس بال، پرتاب و سنگ نوردی، از این محصول استفاده می شود.

علاوه بر این، این محصول ایمنی در هنگام انجام فعالیت های کاری خطرناک همچون ساخت و ساز، کار در معدن، حمل و نقل و … نیز کاربرد دارد. کلاه ایمنی موتورسیکلت و کلاه ایمنی دوچرخه دو نمونه از انواع پرکاربرد این ابزار ایمنی به شمار می آیند.

جدی ترین خطرات مربوط به صدمات جسمی قسمت سر و جمجمه است که می تواند در نتیجه برخورد یک شی در حال سقوط یا برخورد با اشیای ثابت در محل کار اتفاق بیفتد. کلاه های محافظتی ایمنی را در هنگام بروز چنین شرابطی بالا می برند.

کلیه کارمندان شاغل در مناطقی که احتمال آسیب دیدگی سر در اثر ضربه، سقوط، پرواز اشیا، شوک الکتریکی و یا سوختگی برای آنها وجود دارد، باید از این ابزار حفاظت شخصی استفاده کنند. در بیشتر کارهای ساختمانی و کار با جرثقیل نیز باید از این محصول استفاده شود.

دلایل استفاده از کلاه ایمنی

عمق فاجعه در استفاده نکردن از کلاه ایمنی مرگ مغزی است. اما باز هم اتفاقات دیگری وجود دارد که حین انجام آن ها ممکن است برای سر و جمجمه رخ دهد.

از دیگر اتفاقاتی که ممکن است در صورت استفاده نکردن از کلاه ایمنی برای شما ایجاد شود، عبارتند از: پاشیدن مواد شیمیایی، گیر کردن موی سر داخل قطعات متحرک، برخورد سر با اجسام ثابت، تماس سر با اجسام رسانای برق، سقوط اجسام سنگین از ارتفاع و … .

نتیجه می گیریم استفاده از کلاه ایمنی همچون استفاده از ماسک در مقابل کرونا، کاملاً توجیه منطقی دارد و هیچ ارتباطی با میزان شجاعت، تجربه و جسارت افراد ندارد.

یک کلاه کار چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

در پاسخ به سؤال چه نوع کلاه ایمنی بخریم؟ باید بگوییم یک کلاه کار مناسب باید ویژگی های زیر را داشته باشد:

1. باید سفت و محکم باشد.
2. در برابر ضربه مقاوم باشد.
3. در برابر نفوذ هر گونه حشره و گرد و غبار مقاوم باشد.
4. در برابر اشتعال مقاوم باشد.
5. قدرت بالایی در جذب آب داشته باشد.
6. در برابر حرارت مقاوم باشد.
7. در برابر برق و مدارهای الکتریکی مقاوم باشد.

روش صحیح قرار دادن و تنظیم کلاه بر روی سر

در اکثر کلاه های ایمنی، بندهایی که از بالای کلاه عبور می کنند، از نزدیک به سر می چسبند. سربندی که به دور سر می چرخد، کاملاً به پیشانی و گردن متصل می شود و کلاه به طور ایمن بر روی سر قرار می گیرد. این امر باعث ایجاد مرکز ثقل کم و ایجاد تعادل استثنایی می شود. این ابزار ایمنی باید به گونه ای تنظیم شود که حتی بدون استفاده از بند چانه نیز، بر روی سر باقی بماند.

انواع کلاه ایمنی

اگر می خواهید بدانید چه نوع کلاه ایمنی بخریم؟ باید بگوییم به صورت کلی کلاه های ایمنی طبق دسته بندی اداره ایمنی و بهداشت کار در دو تیپ تایپ یک و تایپ دو تولید می شوند.

کلاه های تایپ یک بیشتر در ایالات متحده کاربرد دارند و از ناحیه بالای سر محافظت می کنند و کلاه های تایپ دو اغلب در اروپا کاربرد دارند و از ناحیه اطراف سر محافظت می کنند. در ادامه به انواع کلاه ایمنی از نظر کاربرد اشاره می کنیم:

 کلاه ایمنی برای استفاده عمومی

کلاه ایمنی کار در برابر سقوط اشیا و سوراخ شدن توسط اشیای تیز از سر و گردن محافظت می کند. این کلاه با استاندارد EN۳۹۷ ۳، مجهز به یک پوشش برای منحرف کردن اشیا و یک درپوش برای جذب شوک است. همچنین یک نوار چانه و گردن قابل تنظیم نیز بر روی کلاه تعبیه شده است.

کلاه ایمنی اسپرت

این کلاه که به کلاه ایمنی نقابدار نیز معروف است، در برابر ضربه های سبکی که می تواند صدمات سطحی ایجاد کند، مقاوم است. البته این نوع کلاه برای سقوط اجسام مناسب نیست. این ابزار ایمنی در فعالیت های کشاورزی و غذایی کاربرد دارد و دارای استاندارد EN۸۱۲ است.

کلاه کاسکت

کلاه کاسکت استاندارد یکی از مهم ترین تجهیزات ایمنی برای یک موتور سوار است. بهتر است کلاه کاسکت باکیفیت باشد و حداقل از ۳ تا ۵ سال عمر مفید برخوردار باشد.

امروزه خرید کلاه کاسکت موتور برای عاشقان موتور سواری تبدیل به یک پروسه سخت و پیچیده شده است. انواع مدل ها در سبک های گوناگون در بازار موجود هستند که شما می توانید از بین آن ها بهترین کلاه کاسکت را خریداری کنید.

کلاه ایمنی صنعتی

این کلاه کار مقاومت بیشتری در برابر سقوط اجسام و سوراخ شدن توسط اشیای نوک تیز دارد. این ابزار حفاظتی دارای پوشش، لبه، تسمه چانه و گردن بند است و تحت استاندارد EN۱۴۰۵۲ تولید شده است.

کلاه ایمنی مهندسی

این محافظ سر و گردن، مقاومت بالایی در برابر جریان های الکتریکی (تا ۴۴۰ ولت) دارد. همچنین دارای پوشش، لبه، تسمه چانه و گردن بند است و تحت استانداردهای EN۳۹۷ و EN۵۰۳۶۵ تولید و به بازار عرضه شده است.

کلاه ایمنی کارگری

این کلاه در برابر خطرات غیر قابل پیش بینی مقاوم است و دارای پارچه (برای محافظت از چشم) و دکمه های ضد سر و صدا (برای محافظت از شنوایی) است.

جنس کلاه ایمنی

این محصول ایمنی از سه عنصر تشکیل شده است:

• پوشش (قسمت بیرونی) که از سر در برابر ضربه محافظت می کند.
• مهار (قسمت داخلی) که ضربات واردشده را جذب می کند.
• نوار چانه که یک بند قابل تنظیم در زیر چانه است و کلاه ایمنی را بر روی سر نگه می دارد.

برخی از انواع کلاه ها همچون کلاه ایمنی مهندسی و یا کلاه ایمنی کارگری، یک درپوش داخلی از جنس پلاستیک و … دارند تا راحتی بیشتری را برای کاربر فراهم کنند. برخی از کلاه ها نیز به حفاظ شیشه ای صورت مجهز شده اند.

این محصول ایمنی از مواد مختلف و مقاوم زیر ساخته می شود:

• پلی اتیلن که معمولاً در رنج استاندارد، حداقل ۵۰٪ را شامل می شوذ.
• آلومینیوم نرم
• فایبر گلاس که ماده سبکی به شمار می آید.
• بندهای بسته شدن به سر و گردن

استاندارد رنگ کلاه ایمنی

رنگ کلاه ایمنی علاوه بر آنکه نشان دهنده نوع کاربرد آن کلاه است، می تواند نقش فرد در محیط کار را نیز مشخص سازد.

جدا از بحث ایمنی، دلایل دیگری نیز برای کدگذاری رنگ کلاه ها وجود دارد. فرض کنید در طبقه اول با مشکل برق روبرو شده اید و می خواهید به شخص مسئول اطلاع دهید تا برق آن طبقه را قطع کند. اگر بتوانید به راحتی فرد را از میان جمعیت شناسایی کنید، می توانید به راحتی به او دستور دهید که عمل قطع منبع تغذیه را انجام دهد. همچنین رنگ کلاه از ایجاد تأخیر بی مورد در شرایط اضطراری نیز جلوگیری می کند.

اگر چه این سیستم کدگذاری رنگی از کشوری به کشور دیگر و حتی در سازمان های مختلف متفاوت است، اما چند قانون اصلی وجود دارد که می تواند به شما کمک کند تا افراد را در یک محیط، از رنگ کلاهشان شناسایی کنید:

1. سفید: مدیران پروژه، متصدیان، مهندسان یا سرپرستان معمولاً در محل کار، از کلاه سفید استفاده می کنند.
2. زرد: کلاه زرد رنگ توسط کارگران عمومی و اپراتورها مورد استفاده قرار می گیرد.
3. آبی: نجاران و سایر اپراتورهای فنی از جمله برق، به طور معمول از کلاه های سخت آبی استفاده می کنند.
4. سبز: کلاه سبز اغلب نشان دهنده بازرس ایمنی است اما می تواند توسط کارگران جدید در پروژه یا کارکنان آزمایشی نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
5. نارنجی: افراد بالابر یا مأمورین ترافیکی از این رنگ کلاه استفاده می کنند.
6. قرمز: آتش نشان ها معمولاً کلاه های قرمز سخت و کامل با برچسب را مورد استفاده قرار می دهند.
7. قهوه ای: کلاه قهوه ای توسط جوشکاران و سایر کارگران در محیط هایی با گرمای زیاد استفاده می شود.
8. خاکستری: کلاه خاکستری کلاهی است که بازدیدکنندگان پروژه اغلب از آن استفاده می کنند و اگر کارمندان کلاه خود را فراموش کنند، اغلب یک کلاه ایمنی صورتی روشن نیز در سایت وجود دارد که باید از آن استفاده شود.

اجزای تشکیل دهنده کلاه ایمنی

1. بند چانه: از آن برای ثابت نگهداشتن کلاه روی سر استفاده می شود.
2. نوار عرق گیر: قابل شست و شو است و در قسمت پیشانی قرار دارد و عرق پیشانی را به خود جذب می کند.
3. قسمت خارجی کلاه: وظیفه این قسمت مقاومت در برابر ضربه های وارد شده است.
4. لبه های کلاه: وظیفه آن محافظت از صورت و گردن است.
5. نوار پشت گردن: برای تنظیم کلاه روی سر مورد استفاده قرار می گیرد.
6. بند و تسمه های داخلی: کلاه را بدون تماس روی سر نگه می دارد و ضربه های وارد شده را جذب می کند.

کلاس های کلاه ایمنی کدامند؟

1. نوع یک: این نوع شامل کلاه ایمنی مقاوم در برابر ضربه به بالای سر است.
2. نوع دو: این نوع شامل کلاه ایمنی مقاوم در برابر ضربه جانبی به قسمت بالا یا کنار سر است.

كلاه ایمنی به ۳ طبقه حفاظت تقسیم می شود:

1. كلاس C (جهت استفاده رانندگان): شامل کلاه ایمنی است که هیچ گونه حفاظت الکتریکی ارائه نمی دهد. با این حال، این کلاه ها قابلیت تنفس و تهویه بالایی دارند که از انواع آن می توان به کلاه ایمنی موتور و کلاه ایمنی دوچرخه اشاره کرد.
2. كلاس G (جهت استفاده عمومی): شامل کلاه ایمنی های متداول است. کلاه هایی که در برابر ولتاژ تا ۲۲۰۰ ولت محافظت می کنند که از انواع آن می توان به کلاه ایمنی مهندسی و کلاه ایمنی کارگری اشاره کرد.
3. كلاس E (جهت استفاده الکتریکی): شامل کلاه ایمنی محافظ در برابر ولتاژ بالا است که محافظت الکتریکی تا ۲۰۰۰۰ ولت را ارائه می دهد. از انواع آن می توان به کلاه ایمنی صنعتی اشاره کرد.

استانداردهای کلاه ایمنی

• استاندارد CFR ۱۹۱۰.۱۳۵: مبنی بر الزامات کلاه ایمنی برای کارگران صنعتی.
• استاندارد CFR ۱۹۲۶.۱۰۰: مبنی بر الزامات کلاه ایمنی برای کارگران ساختمانی و نوسازی.

چه زمانی باید کلاه ایمنی خود را تعویض کنیم؟

عمر مواد تشکیل دهنده تمام کلاه های ایمنی همیشگی نیست و لازم است که بعد از مدتی اقدام به تعویض آن ها کنید. طبق اطلاعات داده شده، کلاه های ایمنی یک تاریخ تولید دارند و معمولاً ۵ تا ۷ سال بعد از آن قابل استفاده هستند. اما ممکن است کلاه شما در یک حادثه آسیب ببیند و اعتبار خود را قبل از تاریخ انقضا از دست بدهد.

کلاه های ایمنی تولید داخل بخش زیادی از بازار را در دست گرفته اند که می توانید هنگام خرید راجع به زمان انقضای آن ها از فروشنده سؤال کنید.

نکات مهم هنگام انتخاب و خرید کلاه ایمنی

در هنگام انتخاب این محصول ایمنی و در پاسخ به سؤال چه نوع کلاه ایمنی بخریم؟ مهم است که چندین فاکتور مختلف در نظر گرفته شود. مهم ترین موضوع، نوع فعالیت و انتخاب درست نوع کلاه است.

حفاظت مورد انتظار از کلاه ایمنی، با توجه به نوع فعالیت فرد متفاوت است. به عنوان مثال، از کلاه ایمنی ساختمانی نمی توان برای کارهای کشاورزی استفاده کرد و بالعکس.

سایز سر و راحتی استفاده از این محصول نیز، از ویژگی هایی مهمی هستند که لازم است به هنگام خرید مورد توجه قرار بگیرد. برای مثال، برای فردی که قرار است مدت زمان طولانی از این ابزار ایمنی استفاده کند، کلاه باید سبک باشد تا جابجایی و گذاشتن و برداشتن آن راحت تر باشد.

ضدآب بودن و ضد برق بودن کلاه ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کلاه ایمنی یا هلمت و ابزار ایمنی اینجا را کلیک کنید