کمپرسور باد یا به عبارتی متراکم کننده هوا یک دستگاه مکانیکی می باشد، که با کاهش حجم هوا و افزایش فشار آنها، باعث فراهم کردن هوای فشرده مورد نیاز برای مصارف گوناگون می باشد. کمپرسور های باد در بازار انواع مختلف دارند. از جمله کمپرسور های دینامیک که به دو حالت گریز از مرکز و یا محوری وجود دارند. انواع دیگر کمپرسور ها، کمپرسور های جابجایی مثبت می باشند که در دو گروه دورانی و پیستونی طبقه بندی شده اند. در حوزه کمپرسور های دورانی کمپرسورهای اسکرو، حلقه مایع، اسکرال، دنده ای، روتاری، می توان اشاره کرد. و در قسمت پیستونی به کمپرسور های دیافراگمی، دو مرحله ای، و تک مرحله ای میتوان اشاره نمود.
به چه دلیل کمپرسور پیستونی نیاز به روغن دارد؟
بالا و پایین رفتن پیستون ها درون سیلندر با سرعت بسیار بالایی اتفاق می افتد . در هر دقیقه بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ بار این رفت و برگشت اتفاق می افتد. در اثر این جابجایی سریع دما بسرعت بالا می رود. برای کاهش دما و روان حرکت کردن پیستون ها درون سیلندر نیاز به یک روان کار می باشد. روغن وظیفه روانکاری و تسهیل حرکت پیستون ها درون سیلندر را به عهده دارد.
در صورتی که هواساز کمپرسور مدتی بدون روغن کار کند، بر اثر داغ شدن و انبساط، پیستون ها درون سیلندر گیر کرده و قفل می شوند و در حال شکسته شدن شاتون ها کمپرسور حتمی است.
علاوه بر این ممکن است شاتون ها هم روی شفت میل لنگ خوردگی ایجاد کنند و در نهایت هم سطح سیلندر خط بی افتد هم باعث خرابی شاتون، میل لنگ و پیستون شود . در این وضعیت هزینه تعمیر کمپرسور به دلیل خرابی زیاد قطعات بالا خواهد
روغن کمپرسور چیست؟
روغن کمپرسور باد یک روانکننده بخصوص برای جلوگیری از اصطکاک و فرسایش قطعات متحرک میباشد. روغنها به دستههای مختلفی طبقه بندی میشوند. روغنها را میتوان به دو دسته طبیعی و مصنوعی طبقه بندی کرد و یا آنها را از نظر ویسکوزیته و مواد افزودنی موجود در آنها طبقه بندی نمود. لازم است یاد آوری کنیم که روغن کمپرسور باد با روغن موتور، تفاوت داشته و سولفور و کربن بسیار کمتری از روغن موتور دارد.
روغن کمپرسور باد به غیر از روانکاری سیستم، از مزایای دیگری نیز برخوردار است. در ادامه به بررسی این مزایا پرداخته شده است:
۱ – جذب گرما:
روغن کمپرسور باد، بخشی از گرمای تولید شده در کمپرسور را جذب کرده و باعث میشود تا کمپرسور در دماهای پایینتری فعالیت کند. لازم است بدانید که بازده و عمر کمپرسور باد به شدت تحت تاثیر دمای کاری کمپرسور بوده و با افزایش دمای کمپرسور، بازده و طول عمر آن به شکل زیادی کاهش پیدا میکند.
۲ – مقاوت در برابر اکسیداسیون:
برخی از ذرات موجود در روغن پمپ باد ضد اکسیداسیون بوده و اکسیداسیون را به تاخیر میاندازد.
۳ – افزایش طول عمر:
هر تجهیز مکانیکی دارای طول عمر مشخصی است. مهمترین عوامل خرابی تجهیزات مکانیکی، فرسایش و گرما میباشند. روغن کمپرسور با کاهش اصطکاک و جذب گرمای کمپرسور باد باعث افزایش طول عمر کمپرسور میشود. همچنین استفاده از روغن باعث میشود تا کمپرسور باد در شرایط مختلف، عملکرد خوبی از خود نشان داده و روانتر کار کند.
۴ – حفظ ویسکوزیته در سرما:
اغلب روغنها با کاهش دما ویسکوزیته خود را از دست داده و عملکردشان کاهش پیدا میکند. روغن کمپرسور باد بر خلاف سایر روغنها، ویسکوزیته خود را در دماهای مختلف حفظ کرده و از اینرو عملکرد ثابتی خواهد داشت. این موضوع باعث میشود تا به راحتی بتوان از کمپرسور باد در شرایط دمایی مختلف استفاده نمود.
۵ – ضد کف:
زمانی که روی سطح روغن حباب و کف تشکیل شود، سطح تماس هوا و روغن افزایش پیدا کرده و عمل اکسیداسیون با سرعت بیشتری انجام خواهد شد. این پدیده باعث کاهش کیفیت و عمر روغن خواهد شد. یک روغن کمپرسور باد مناسب دارای خاصیت ضد کف میباشد. از آنجایی که کیفیت روغن برای کیفیت هوای خروجی تولید شده و کارکرد روان کمپرسور ضروری است، لازم است تا از روغنهایی که خاصیت ضد کف دارند، استفاده کنیم.
جایگزین هایی برای روغن مخصوص کمپرسور باد
در این بخش به معرفی انواع روغنهایی که میتوان به عنوان جایگزین روغنهای مخصوص کمپرسور باد استفاده نمود، میپردازیم.با این حال توصیه اکید میکنیم که از روغنهایی که شرکت سازنده کمپرسور باد معرفی کردهاست، استفاده نمایید.
روغن هیدرولیک: روغنهای هیدرولیک ویژگیهای متعددی دارند که به واسطه همین ویژگیها به جایگزین مناسبی برای روغنهای مخصوص کمپرسور باد بدل شدهاند. ویسکوزیته روغنهای هیدرولیک در دمای پایین در محدوده مناسبی قرار دارند و به راحتی جریان پیدا میکنند. به همین دلیل روغنهای هیدرولیک بهترین عملکرد را در دماهای پایین دارند. روغنهای هیدرولیک دچار اکسیداسیون نشده و باعث زنگ زدگی کمپرسور باد نخواهند شد.
روغن گیربکس اتوماتیک: روغنهای گیربکس اتوماتیک یا ATF برای گیربکسهای ماشین استفاده میشوند اما در صورت دسترسی نداشتن به روغنهای مخصوص کمپرسور باد میتوان از این روغن به عنوان جایگزین استفاده نمود. روغن ATF از مزایایی چون کاهش فرسایش، مقاومت در برابر خرابی و جذب گرما برخوردار میباشد که آن را برای کمپرسورهای باد مناسب ساخته است. کمپرسور باد در حین کار کردن حرارت زیادی تولید میکند و روغنهای ATF میتوانند این حرارت را جذب کرده، عملکرد کمپرسور باد را تضمین نموده و مانع از خاموش شدن کمپرسور باد بر اثر بالارفتن حرارت شوند. هرچند به یاد داشته باشید که همه روغنهای ATF برای کمپرسورهای باد مناسب نبوده و حتی برخی از آنها باعث ایجاد صدمات جدی در کمپرسور خواهند شد.
روغن موتور: روغنهای موتور حاوی مقدار زیادی مواد شوینده هستند که برای کمپرسورهای باد مناسب نیست و باعث افزایش تجمع کربن در کمپرسور میشوند. اما روغنهای موتوری که فاقد مواد شوینده هستند میتوانند به عنوان جایگزینی برای روغنهای مخصوص کمپرسور باد به کار روند.
انواع روغن کمپرسور هوا
بهتر است بدانید به دلیل آن که کمپرسورهای پیستونی نیاز به روانکاری بین حرکت پیستون ها دارند، باید بتوانید بهترین روغن را برای آن تهیه و خریداری کنید. میزان روغن در این کمپرسور به وسیله مشاهده سطح روغن نما اندازه گیری شده و نباید روغن بیش از حد مجاز ریخته شود. انواع متفاوتی از روغن کمپرسور باد پیستونی به کار برده می شوند که می توان به موارد ذکر شده در زیر اشاره کرد:
- روغن کمپرسورسنت تیک یا روغن مصنوعی که محافظت بالایی دارد و برای تعویض روغن تا 3 بار در هفته مناسب است. همچنین باعث نرم کردن ساینده دستگاه می شود.
- روغن کمپرسور باد استاندارد که دارای ویسکوزیته و رطوبت به اندازه کافی می باشد و به این منظور برای مصارف عمومی و خانگی بیشتر به کار برده می شود.
- روغن کمپرسور اسکرو که یک روغن مخصوص می باشد که با گرید 68 به کار برده می شود. این روغن در دسته مرغوب ترین های بازار می باشد که از خاصیت ضد کف بهره مند است. روغن اسکرو فضای بین موتور را پر کرده و سایش بین قطعات را از بین می برد.
- روغن کمپرسور باد پیستونی که به روی کارکرد دستگاه تاثیر گذاشته و باعث جلوگیری از ایجاد سایش و بالا رفتن حرارت بین قطعات می شود.
میزان روغن کمپرسور
اندازه ریختن روغن به وسیله نشانگر دستگاه مشاهده می شود. به این صورت در زمانی که کار به اتمام رسید، درپوش روغن گذاشته شده و پیچ آن را سفت می کنید. چرا که باید مطمئن شوید روغن هیچ گونه نشتی ندارد. همچنین توجه کنید که سطح روغن کمپرسور باید تا نصف شیشه روغن نما باشد. چرا که اگر این مقدار کمتر باشد، به سلیندر آسیب زده و اگر بیشتر باشد، باعث ایجاد نشتی می شود. پس باید به این نکته در زمینه میزان روغن کمپرسور باد توجه کنید.
زمان و نحوه تعویض روغن کمپرسور هوا
اگر از کمپرسور هوا به صورت کم استفاده می کنید، هر ۵۰۰ ساعت کارکرد بهتر است که روغن را عوض کنید اما بهترین حالت برای تعویض روغن مراجعه به دفترچه راهنمای دستگاه می باشد.نکته قابل توجه در تعویض روغن کمپرسورهای باد این است که هرچه به دفعات بیشتری روغن دستگاه را تعویض نمایید به افزایش طول عمر مفید کمپرسور هوا کمک خواهید کرد.
برای آن که بتوانید روغن دستگاه را تعویض کنید، باید ابتدا دستگاه را روشن کنید تا روغن مقداری گرم، روان و نرم شود. به این صورت به راحتی می توان برای تخلیه کردن آن اقدام کرد. سپس درپوش مخزن را برداشته و پیچ قسمت تخلیه را باز کنید. در این صورت روغن را به صورت کامل به بیرون تخلیه کرده و آن را با روغن جدید جایگزین کنید. به این ترتیب با دقت می توان به راحتی برای تعویض روغن اقدام کرد. بعد از خروج کامل روغن از دستگاه؛ خروجی روغن را ببندید و اطمینان حاصل کنید که این پیچ بسته است و بعداً برای دستگاه مشکل ایجاد نکند، و سپس روغن را به آرامی و با دقت (روغن مورد نظری که با مشخصات دستگاه شما همخوانی دارد) را داخل دستگاه ریخته، و اطمینان حاصل کنید که میزان کافی از روغن در دستگاه وجود دارد(با استفاده از نمایشگر روغن که بر روی اکثر پمپ باد ها وجود دارد ،میتوانید میزان مورد نیاز روغن را مشخص کنید) و در انتها درپوش ورودی روغن را محکم ببندید و دستگاه را روشن کنید و مطمئن شوید که پیچ ورودی و قسمت خروج روغن نشتی نداشته باشد.و حتماً بعد از ریختن روغن درون دستگاه مطمئن شوید که میزان کافی از روغن را در دستگاه وارد کردید. برای مطمئن شدن از میزان روغن کافی می توانید به روغن نمای کمپرسور که قابل اندازه گیری و مدرج می باشد نگاه کرده و از این موضوع اطمینان حاصل نمایید.
لازم به توضیح است شاید برخی از افراد نتوانند تشخیص دهند که زمان درست برای انجام این کار چه زمانی است. بنابراین بهتر است بدانید که هر چیزی که با موتور کار می کند، به روغن برای روانکاری احتیاج دارد. بنابراین با گذشت زمان، کیفیت و ویسکوزیته روغن کاهش پیدا می کند. همچنین می توان گفت که عوامل تاثیرگذاری ماند گرد و غبار می توانند باعث فرسایش رینگ ها و پایین آمدن کیفیت روغن شوند. پس این باعث می شود تا حالت سایندگی به قطعات بدهد. در این زمان باید برای تعویض کردن روغن هر چه سریع تر اقدام کنید تا عملکرد دستگاه مختل نشود.
نکته مهم درخرید روغن کمپرسور باد
در زمان خرید توجه کنید که روغن باید گرانروی خوبی داشته باشد. همچنین باید بتواند دستگاه را در برابر خوردگی و ساییدگی حفظ کند. روغنی که تهیه می کنید، باید از یک برند شناخته شده باشد و بتواند در دماهای پایین و بالا، روان کنندگی خود را به خوبی حفظ کند. در نتیجه روغن کمپرسور باید بتواند نقش خوبی را در فشارهای بالا ایفا کند. لازم است بدانید به دلیل آنکه میزان رطوبت در روغن کمپرسور و روغن موتور متفاوت است، و اینکه خاصیت روانکاری در هر یک از آن ها با یکدیگر فرق دارد، و ویسکوزیته آن ها دارای درجات متنوعی می باشند، نباید از روغن موتور برای روانکاری کمپرسور باد استفاده کرد. همچنین روغن موتور به دلیل ترکیباتی که درون خود دارد، می تواند باعث تخریب قطعات کمپرسور شود و این باعث نابودی دستگاه شما می شود. پس بهتر است در زمان خرید روغن دقت کنید و بهترین نوع این محصول را تهیه کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ابزار بادی اینجا را کلیک کنید