ابزارآلات مکانیکی گروهی از ابزار ضروری برای تعمیر و تعویض وسایل مکانیکی به خصوص خودرو می باشند. با اینکه روش های مختلفی برای طبقه بندی ابزار آلات پیشنهاد شده است اما با این حال طبقه بندی به روش کارکرد و صنایعی که مورد استفاده قرار می گیرد، رایج تر است. در این مقاله نیز به بررسی دسته بندی انواع ابزار آلات مکانیی یا گاراژی ، روش و نحوه ی کارکرد آن ها و همچنین صنایعی که در آن کاربرد دارند می پردازیم.
مکانیکی یکی از پیشه هایی است که در هر شرایطی،برای افرادی که مالک خودرو هستند کار راه انداز می باشد.برای داشتن یک تعمیرگاه مکانیکی یا خودرو نیاز به یک سری از ابزارآلات ضروری می باشد و برخی از ابزارها نیز هستند که بنا به نیاز و در طول زمان استفاده خواهند شد.اما برخی از این ابزارها و وسایل هستند که شما آن ها را در هر تعمیرگاه خودرویی می بینید.
چکش
چَکُّش ابزاری است که غالباً برای وارد کردن ضربه به کار میرود. معمولترین استفاده از چکش برای ضربه زدن به میخ، جا انداختن قطعات در ماشینها و شکستن اشیا میباشد. هر چکش برای کار خاصی طراحی و ساخته میشود، بنابراین چکشها را به انواع مختلف میتوان یافت، اما همه آنها بطور کلی دارای یک دسته و یک وزنه در سر آن دسته میباشند، و اغلب وزن چکش در همان وزنه سر دسته قرار دارد. اگرچه اکثر چکشها طوری ساخته شدهاند که با دست باید آنها را بکار گرفت ولی بعضی از انواع چکشها نیز طوری ساخته شدهاند که با کمک نیروی ماشین قابل استفاده میباشند و بیشتر در مواقعی بکار میروند که احتیاج به نیروی بسیار زیادی میباشد. یکی از استانداردهای معتبر چکشها DIN ۱۰۴۱ آلمان است.
آچار تخت و رینگی
در مواردی که پیچی را که می خواهید باز و بسته کنید از نوع میلیمتری باشد، بهتر است از آچار های تخت میلیمتری استفاده شود. که روی سر آچار اندازه آن مطابق سر شش گوش پیچ مورد نظر باشد. اعدادی که روی آچارهای متریک و اینچی نوشته شده ، معرف چیست ؟ اندازه یک آچار با فاصله دهانه آن تعیین می شود .
در سیستم متریک ، اندازه آچارها از آچار 7 میلیمتری شروع شده ، میلیمتر به میلیمتر افزایش پیدا می کند و تا 25 میلیمتر و گاهی بیشتر هم می رسد .
در سیستم اینچی ، اندازه آچار ها از 3 اینچ شروع شده ،با افزایش مرحله ای 1 اینچ به یک اینچ و گاهی بیشتر هم می رسد .
آچارهای تخت دیگری هم وجود دارد که زاویه دهانه آنها نسبت به بدنه ،دارای زاویه 22/5 ، 30 ، 60 و 90 می باشد .
گاهی بیشتر هم می رسد .برای آنکه بتوان آچار تختی را در یک دهانه تنگ مورد استفاده قرار داد ،دهانه آچار را نسبت به بدنه آن با زاویه 15 درجه می سازند. آچار رینگی: آچار دو سر رینگی، یک سر رینگی نکته : آچارهای تخت و رینگی از mm6 شروع میشوند و تا 26 – 28 و 30 میلیمتر میباشند و از آچار شماره 20 به بالا دو تا دو تا شماره تغییر میکند مانند 20 – 22 ، 21- 23 ، 26 – -30 ,32
آچار بکس
این نوع آچار دارای یک دسته یا آچار جغجغه میباشد. و تعدادی سری آچاراین سریها یکسویشان یک سوراخ چهارگوش دارد و در سوی دیگر هر کدام نری و یا مادگی انواع اشکال پیچ و مهراها را در سایزهای گوناگون دارد. آچار جغجغه یا باقی دستههای آچار بوکس یک زبانه مکعب مستطیل به اندازه سوراخ چهارگوش روی سریها دارد و قابلیت نصب انواع سریها را دارد. به علت شکل استوانهای این سریهای آچار این گونه آچار برای پیچهایی که ته لوله یا جایی که جای چرخش دسته آچارهای معمولی نیست ایده آل و تقریبا تنها راه حل است.
این آچار مانند آچار رینگی می باشد . لغزش آچار از روی مهره ،به وسیله تعدادی شیار کنترل می گردد ولی نوع 12 شیاره آن متداول تر است . در انتهای آچار بوکس یک شکاف مربع شکل به ضلع 1/4 -1/8-1/2که دسته بوکس ،مستقیم ،هندلی و یا جغجغه ای در آن قرار می گیرد .
از این آچار برای باز و بسته کردن پیچ و مهره هایی که نیاز به اعمال نیروی زیادی دارند وباز کردن آنها با آچار تخت امکان پذیر نیست یا سبب خراب شدن و له شدن سر پیچ و مهره ها می شود استفاده می کنند ودر مواردی هم که محل پیچ و مهره به گونه ای است که دسترسی به آن با سایر آچارهای دیگر میسر نیست ، از آچار بوکس استفاده می شود. از آچار بوکس بیشتر برای باز کردن و بستن مهره های داخل شیارها و شمعهای موتور ،استفاده می کنند. ضمناٌ باید توجه داشت که چنانچه بازو بستن پیچ نیاز به سرعت عمل داشته باشد بهتر است از آچار بوکس جغجغه ای استفاده نمود.
نکته: آچارهای بکس معمولاً از شماره mm10 شروع میشود و تا mm30 در جعبه مربوطه موجود میباشد.
آچار فرانسه
آچار فرانسه نوعی آچار با اندازهٔ دهانهٔ متغییر است که به مهرهها و یا پیچهای شش گوش و یا چهارگوش میخورد. این آچار دارای دو فک ثابت و متحرک میباشد که فک متحرک آن با چرخاندن یک پیچ، به فک ثابت نزدیک و دور شده و در نتیجه قابلیت تطبیق با مهرههای مختلف را پیدا میکند. آچار فرانسه ،برای باز کردن پیچهای بزرگ به کار می رود . این آچارها بر حسب طولشان دسته بندی می شوند . مهمترین عیب این نوع آچارها به هم خوردن اندازه آنها و لغزیدن آنها از روی مهره است.
هر نوع آچاری که برای کار روی مهره یا پیچ انتخاب می شود ،باید با آچار خور آن به خوبی منطبق شود .
بخشی از آچارهای مختلف که در اتو مکانیک کار برد دارند دیده می شوند .
آچار آلن
وسیلهای است L شکل مانند با مقطع ششضلعی برای شل و سفت کردن پیچهای آلن. پیچ آلن پیچی است که در یک سرش حفرهای ششضلعی دارد که نوک آچار آلن موقع استفاده در آن قرار میگیرد. آچار آلن سر گرد دارای سری توپی شکل است که استفاده از این وسیله را در راستاهایی غیر از محور پیچ میسر میکند برای باز کردن پیچهای بزرگ به کار می رود . این آچارها بر حسب طولشان دسته بندی می شوند . مهمترین عیب این نوع آچارها به هم خوردن اندازه آنها و لغزیدن آنها از روی مهراست.
هر نوع آچاری که برای کار روی مهره یا پیچ انتخاب می شود ،باید با آچار خور آن به خوبی منطبق شود .
آچار شلاقی
یک آچار قابل تنظیم که برای باز و بسته کردن انواع پیج، مهره، لوله و … بکار میرود. نحوه کار این آچار به این صورک است که 2 تا فک لغزنده دارند که در صورت تنظیم شدن به نسبت اندازه مورد نیاز هرچه بیشتر نیرو به آن وارد کنیم سفت تر می شود به این آچار ،آچارکلاغی یا آچار گلویی هم گفته می شود که در کارهای مخصوص مانند باز و بسته کردن محور ماشین فرز میزی که دارای مهره گرد چاکدار است و آچار خوری موازی ندارد از آچار ویژه ای به نام آچار گلویی استفاده می شود. همچنین برای پیچ هایی که دوسر آن دنده شده است و محلی برای آچار خور ندارد از آچار دوسر دنده گلویی استفاده میشود
انبر دست
انبردست بنام های :انبردست ،انبر دست محور لغزان ،سیم چین ،دم باریک ،انبر کلاغی ،انبر قفلی ،خار باز کن ،خار جمع کن و غیره می نامند .
برای در آوردن قطعات کوچک سقوط نموده در شیارها و یا نصب کردن پیچ و مهره در مواضع تنگ و کارهای مشابه بکار می رود .
انبر کلاغی
این انبر با فک های خاص ساخته شده و مکانیسم عمل آن طوری است که فک ها به صورت موازی با یکدیگر قرار می گیرند. اما دهانه آن بزرگ و کوچک می شود از این رو در کارهای متفاوت می توان از ان استفاده کرد و متناسب با ضخامت قطعه یا قطر کار ، فک آن در شیار محور آن حرکت داده بزرگ و کوچک می شود.
سیم چین
سیم چین برای بریدن سیم ها و قطع پین ها و غیره بکار می رود .
انبر قفلی
در فرم های مختلف برای گرفتن مهره و سر پیچ به عنوان آچار، گرفتن لوله مانند آچار لوله گیر یا نگهداشتن قطعات مانند انبردست ویا فشردن دوقطعه به یکدیگر به عنوان گیر، (پیچ دستی)، کوچک و… عمل می کند. این انبر از نوع قفل شونده است . وقتی فکهای آن به قطعه ای که بایستی باز شود می چسبد تماس محکم و استواری برقرار نموده و به آسانی آن را از محل خود باز می کند .
گاز انبر
از جمله ابزارهای کمکی است که از دوقطعه فلز که با یک محور به هم متصل و مقابل هم تاثیر می کنند تشکیل شده است. وبرای بیرون کشیدن میخ های کج شده فرو رفته در چوب یا چیدن سر میخ ها و موارد مشابه کاربرد دارد.
انبردست محور لغزان : این انبردست به علت داشتن فک هایی که اندازه دهانه آنها تغییر می کند برای گرفتن قطعات و پیچ هی با قطر متفاوت به کار می رود تفاوت این انبردست با انبرکلاغی این است که فک های آن به صورت موازی روی طرفین قطعه در موقع عمل قرار نمی گیرند.
انبر پیچ کش : در بعضی از موارد در کارهای صنایع چوب بخصوص مونتاژ کاری اگر بخواهند یک پیچ هرز شده یا پرس شده را از سطح کار وشیار مربوط خارج کنند از انبر پیچ کش استفاده می کنند.
خار بازکن وخار جمع کن
انبر خار بازکن یا خار جمع کن برای خارج کردن خار از قطعات مختلف بکار می رود . یکی خار را در محل خود باز می کند تا بتوان آن را خارج نمود و دیگری خار را جمع می نماید . دربعضی از مواقع در پیاده کردن اجزای ماشین یا ابزارهای کار پیش می آید که بخواهید خاری را از محل خود خارج کرده تا قطعه آزاد شود یا ممکن است خار به صورت حلقه ای باشد که باید با وسیله ای حلقه را باز کرده تا آزاد شود برای این کار از انبردست مخصوص خار بازکن یا خارجمع کن استفاده می شود.
برای بریدن ورق ها و بعضی واشرها به قیچی های مخصوصی نیاز است . قیچی ها را لب صاف و یا لب گرد می سازند . قیچی های لب گرد ، برای برش های منحنی شکل به کار می رود .
پیچ گوشتی
پیچ گوشتی وسیلهای است که با استفاده از خاصیت اهرمی در باز و بسته کردن انواع پیچ کاربرد دارد.از اندارههای مختلف این وسیله، بسته به محل و نوع پیچ استفاده میشود.پیچ گوشتی دستی از دو قسمت اصلی: دسته و میله منتهی به نوک تشکیل میشود. در پیچ گوشتیهای دستی، دسته معمولاً به شکل و اندازهای است که براحتی در دست جای گیرد. نوک در پیچ گوشتی در انواع مختلف از قبیل تخت یا پهن(دو سو)، چهار سو، شش سو، مربعی و … وجود دارد. نوع برقی آن به پیچ گوشتی برقی شهرت دارد که سرهای این پیچ گوشتی را می توان تعویض نمود و کاربری آن را افزایش داد.
آچار مهره های گرد
مهره هایی که دارای شیار محیطی بوده و به علت بزرگی یا شرایط خاص فاقد آچار خور می باشند به وسیله آچار مهره باز یا بسته می شود .
گریس پمپ و روغن دان
مخزنی است که برای عمل گریس کاری قطعات متحرک و محورهای گردنده ابزارها و دستگاه های مختلف که دارای بلبرینگ ، یاتاقان و… می باشند مورد استفاده قرار می گیرد تا با روغن کاری این قسمت ها موجب روان شدن حرکت فلز روی فلز ، خنک شدن قطعات، کاهش اصطکاک و جلوگیری از خوردگی و سایش آنها شود.
آچار ترکمتر:
این آچار را به نام آچار درجـه هـم می شناسند. این آچار نیروئی که برای بستن پیچهای مختلف لازم است به طور استاندارد بـه ما می دهـد و از بـریدن پیـچ و کـم سفت بودن و یا زیاد سفت بودن پیچها جلوگیری می کند. سـر این آچـار مانند دستـه بـکس جغجغه ای است که در دو حالت باز کردن و بستن قابل تنظیم اسـت و تمـام آچارهای بکس میتواند بر روی آن سوار شود . پس از تنظیم آچار بر روی مقدار گشتاور مورد نیـاز بـرای بـستن پیچ پس از رسیدن به آن نیرو و سفت شدن پیچ ، آچار رد می کند. نام نیروی چرخاندن پیچ نیروی گشتاور اسـت که ایـن آچار مـقدار آنرا می سنجد و واحدهای این نیرو کیلو گرم (Kg ) ، نیوتن متر ( N/m ) و فوت پوند (Ft/p ) است که مربوط به سیستمهای مـختلف بر روی دسته این آچار قابل تنظیم است.
همچنین لازم است یک تعمیر کار خوب بداند که :
- جک سوسماری،نیز برای خودروهایی که نیاز به بالابردن کامل ندارند کاربردی و ضروری است.
- پایه جک نیز برای زمانی که جک دچار مشکل شود و به پایین رها نشود و به کاربر آسیب نرساند،کاربرد دارد.
- هر تعمیرکاری بدون آچار هیچ کاری نمی تواند انجام دهد.آچارها تنوع زیادی دارند و به دلیل تنوع پیچ و مهره ها در انواع قطعات،به همین دلیل باید انواع آچارهای کاربردی در یک مکانیکی پیدا شود.این آچار های شامل انواع آچار بکس،پیچگوشتی،آچارهای یکسر،جغجغه ای،آلن ها،آچار گشتاور یا ترکمتر و…. می شود.حداقل باید در سایزهای کوچک،متوسط و بزرگ استفاده شوند.می توانید از آچارها به صورت ست یا تکی استفاده کنید.
- انواع انبر شامل انبرقفلی،انبردست،دمباریک و سیم چین و سیم لخت کن نیز در یک مکانیکی کاربردی می باشند.
- چکش سرگرد و پلاستیکی نیز از ابزاری هستند که حتما باید در مکانیکی ها پیدا شوند.
- داشتن انواع چراغ بنابر استفاده برای دید بهتر نیز ضروری می باشد.
- زیر سینی نیز برای جمع کردن مایعات و روغن زیر خودرو به کار می رود.
- دستگاه عیب یاب نیز می تواند بدون اتلاف وقت و خطاهای انسانی به راحتی عیب خودرو را تشخیص دهد.
- برای تعویض لاستیک تایر خودرو در مواردی که دیگر کارآیی ندارد نیز یک دستگاه مخصوص وجود دارد،دستگاه تعویض لاستیک.
- بهترین و ایده آل ترین حالت برای نگه داری ابزار،داشتن یک جعبه ابزار با طبقه بندی مناسب و چرخ دار ضروری می باشد.جعبه ابزارها می توانند تنوع زیادی داشته باشند اما باید دسترسی به ابزار در آن ها راحت باشد و زمان زیادی برای پیدا کردن ابزار صرف نشود.
- گریس پمپ دستی نیز برای گریس کاری ها بسیار ضروری و کاربردی می باشد.
- دستگاه پولی کش و دستگاه ساکشن روغن موتور که برای تعویض روغن موتور می باشد نیز از ابزارهای مهم در مکانیکی می باشد.
- دستگاه تنظیم باد لاستیک نیز به کار می آید.
- مولتی مترها برای مدارها و سیستم های کامپیوتری خودرو و برای تشخیص ولتاژ به کار می روند.
- دستگاه بالانس نیز ضروری نیست ولی در جهت تکمیل ابزارآلات شما کمک کننده می باشد.
- برای باز کردن پیچ های خراب باید از اهرم استفاده شود.
- انواع بکس بادی،کمپرسور،بنا به استفاده مکانیک کمپرسورها و …. نیز در تعمیرگاه ها قابل استفاده هستند.
- چراغ ها بخش ضروری در یک مکانیکی هستند اما یک نوع چراغ به صورت شارژی هست که قابلیت چرخش 200 درجه و قابلیت تنظیم شدت نور را دارد.این درحالی است که در ایران در مکانیکی به شیوه سنتی از لامپ ها با شدت نور ثابت استفاده می شود.این چراغ در کم ترین حالت ی تواند در هر بار شارژ 45 ساعت کار کند.البته تنوع این چراغ ها زیاد است و ممکن است شما انواع دیگری را در بازار پیدا کنید اما نکته مهم در مورد استفاده از آن ها شدت نور و زاویه تابش و چرخش نور می باشد که کار را برای یک تعمیرکار خودرو به خصوص در زیر ماشین ساده تر می کند.
- داشتن یک جعبه کامل از انواع سوکت و آچار بکس نیز ضروری است اما نکته مهم این است که در انواع جدید این ابزارها دارای سطح ضد لغزش هستند و دارای شماره های حک شده روی بدنه می باشند.
- نوعی از انبرها هستند که برای کار با قطعات ریز مناسب هستند چرا که شما می توانید در زمان استفاده از آن ها قطعه کار را به درستی و راحتی ببینید.
- نوعی انبردست با سری پلاستیکی که به وسیله آن به راحتی می توان سیم کشی های پلاستیکی را بدون آسیب نگهدارید و یا حرکت دهید.
- با داشتن یک صفحه مگنتی می توانید به راحتی پیچ و مهره های خود را نگهداری کنید به خصوص در حین کار،تا از گم شدن آن ها جلوگیری شود.
- در تعمیر خودرو معمولا از زیر پایی با جنس چوب یا یک جعبه محکم استفاده می شود اما در شرایط خاص امکان به هم خوردن تعادل وجود دارد.این نوع زیرپایی برای کار روی کامیون و… کاربرد دارد.این نوع زیرپایی روی چرخ نصب می شود و امکان تنظیم ارتفاع را دارد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی و خرید محصولات جدید اینجا را کلیک کنید